Foto: ©Arnaud Ghys
De resultaten van de laatste telling van de dak- en thuisloze mensen in Brussel, gepubliceerd door Bruss’Help op 18 juni, onthullen een harde realiteit die moeilijk te negeren valt: bijna 10.000 mensen leven zonder stabiele woning in onze hoofdstad, een stijging van 25% in 2 jaar!
Met de zorgwekkende stijging van de dakloosheidscijfers vragen Brusselse bedrijven en de sociale sector om politieke engagement in de strijd tegen dakloosheid.
Belangrijkste cijfers uit de telling
De laatste telling van daklozen en slecht gehuisveste mensen in Brussel laat alarmerende resultaten zien:
Bijna 10 000 mensen in situatie van dakloosheid en slechte huisvesting waaronder :
-
meer dan 1600 minderjarigen
-
bijna 1000 mensen die op straat leven, een stijging van 20%
-
meer dan 2000 mensen in kraakpanden en tijdelijke bezettingen.
Als leidinggevenden van bedrijven gevestigd in Brussel en organisaties uit de sociale sector kunnen wij niet zwijgen over deze situatie. Het is onze plicht eensgezind op te roepen tot een krachtig politiek antwoord op deze uitdaging die onze regio hard raakt.
Deze oproep komt bovendien in een bijzondere context. Een jaar na de verkiezingen van juni 2024 zit het Brussels Gewest nog steeds zonder regering. Deze politieke stilstand kan geen rechtvaardiging zijn voor het uitstellen van maatregelen om de economische en sociale urgenties aan te pakken die de Brusselaars en haar ondernemingen (kort gezegd de hele Brusselse samenleving) raken.
Een gedeelde bezorgdheid
Dakloosheid is een duidelijke sociale uitdaging, maar ook een sociaal-economisch probleem.
De gevolgen, naast het menselijke leed, voeden het gevoel van onveiligheid, schaden de leefkwaliteit in de stad en de aantrekkelijkheid van Brussel als werk-, woon- en investeringsplek.
De afgelopen jaren hebben verschillende bedrijven hun bezorgdheid geuit over de achteruitgang van de leefomgeving in bepaalde wijken, zoals recentelijk aan de Naamsepoort. De laatste telling bevestigt deze signalen: uitsluiting verankert zich en breidt zich uit.
Toch kunnen wij niet instemmen met overhaaste oplossingen zonder na te denken over de gevolgen. Er moeten duurzame en structurele oplossingen komen.
Daarom roepen wij samen onze beleidsmakers op tot concrete oplossingen rond drie pijlers:
1. Toegankelijke huisvesting creëren voor alle Brusselaars
Toegang tot een woning is een fundamentele schakel in het bestrijden van dakloosheid. Wij vragen om een versterking van de investeringen en om het potentieel van de woningbouw te benutten, waaronder ook in huisvesting met een sociale bestemming en sociale woningen voor de meest kwetsbare doelgroepen.
2. De sociale en gezondheidszorg versterken in hun begeleiding van dakloze en slecht gehuisveste mensen
De diensten uit de dak- en thuislozenzorg kunnen de overvloed aan aanvragen niet meer aan. Het is daarom noodzakelijk om het beleid te versterken dat erop gericht is het aantal daklozen te verminderen door middel van re-integratie via huisvesting binnen de samenleving. Structurele financiering en verhoging van de middelen zijn noodzakelijk om er te geraken. Beleid rond re-integratie via huisvesting moet gekoppeld worden aan een integrale begeleiding: fysieke en mentale gezondheidszorg, administratieve ondersteuning, bestrijding van verslavingen, enz.
3. Werk maken van een menswaardig en realistisch migratiebeleid
Geen enkele maatregel zal dak- en thuisloosheid oplossen zonder structurele oplossingen voor mensen zonder papieren en personen die internationale bescherming aanvragen, die vandaag door de federale overheid in de steek worden gelaten.
De economische sector is, samen met partners uit het sociale middenveld, bereid bij te dragen aan deze uitdagingen :
1. Investeren in betaalbare huisvesting via doeltreffende publiek-private partnerschappen
De privésector kan hieraan bijdragen, onder meer via:
- Ondersteuning bij het ter beschikking stellen van vastgoed aan Sociale Verhuurkantoren (SVK),
- financiering en investering huisvestingsoplossingen voor iedereen.
2. Ondersteuning van versterkte begeleiding naar autonomie
Bedrijven kunnen hier actief aan deelnemen via :
- giften ( zowel in competenties als financieel, voedselbanken of materiaal ) aan verenigingen,
- het aanbieden van stages, jobs of opleidingen, onder andere via ondersteuning aan operatoren zoals Duo for a Job voor mentorship, Interkillar, Interface 3, …
- actieve samenwerkingen met OCMW’s, sociale economie-operatoren of lokale reïntegratie-initiatieven.
3. Actie voor een inclusief migratiebeleid
Betere integratie via werk, zodra dit wettelijk mogelijk is, is essentieel.
Het is inconsequent dat mensen die kunnen werken zonder rechten en perspectieven worden gelaten. Wat betreft de mensen zonder wettig verblijf, moet er een gelijkheid van rechten en toegang tot legaal werk gegarandeerd worden. Dit kan bijvoorbeeld door de eis te schrappen dat men het grondgebied moet verlaten om een gecombineerde vergunning te verkrijgen. Dit is een essentiële maatregel, zowel voor de waardigheid van de werknemers als voor de strijd tegen zwartwerk.
Waarom mobiliseren wij ons?
Omdat Brussel een bijzondere eigenheid heeft in België. Als grote stad en hoofdstad wordt het geconfronteerd met uitzonderlijke uitdagingen. Specifieke antwoorden van de federale overheid zijn noodzakelijk, onder meer via een herfinanciering van het Gewest.
Omdat wij geloven dat sociale cohesie en diversiteit de basis zijn voor duurzame welvaart.
Omdat het imago van Brussel ook afhangt van haar vermogen om voor de meest kwetsbaren te zorgen.
Omdat een welvarende economie en een goed functionerende arbeidsmarkt essentieel zijn om duurzaam uit armoede te geraken.
Omdat de stad van morgen gebouwd wordt met al haar inwoners, niet ten koste van de meest kwetsbaren.
Omdat er, zonder aanpak van de sociale kloof, niet kan gebouwd worden aan een welvarend Brussel dat zijn volledig potentieel benut en volwaardig erkend wordt.
Ondertekenaars:
- BECI – Brussels Enterprises Commerce and Industry, Lisa Isnard – Secretaris Generaal
- AMA – Fédération des maisons d’accueil et des services d’aide aux sans-abri, Christine Vanhessen – Directeur
- BICO-Federatie, Birger Blancke – Directeur
- L’Ilot, Ariane Dierickx – Algemeen Directeur
- Straatverplegers vzw, Emilie Meessen – Coördinator
- Asbl DIOGENES vzw, Laurent Demoulin – Directeur
- DUNE vzw, Frédérique Bartholeyns – Codirectrice.
- Smes, Tanya Proulx – Co-Directeur
- Samusocial, Sébastien Roy – Algemeen Directeur
Contactpersonen:
NL : Birger Blancke, Directeur van BICO-Federatie : 0494 47 04 24 – directeur@federationbicofederatie.be
FR : Louis Berny, Responsable de projets bruxellois de la Fédération des maisons d’accueil et des services d’aide aux sans-abri : 0477 07 27 48 – projets@ama.be